محمدرضا شفیعی کدکنی

مشهور است در بخش دانش اقتصاد که ميان واحدهاى پولى جهان شمارى معيار سنجش دیگر ارزها هستند زيرا كمترين نوسان را در بحرانهاى گوناگون دارند زيرا تنزّل ارزش آنها در پايين‌ترين حد جاى دارد. برخى ارزها نيز به سرعت ارزش خود را از دست مى‌دهند. بنابراين نمی‌توانند معيار بوده باشند. در اين ميان، طلا يكى از پذيرفته‌شده‌ترين و جهانى‌ترين وجه اشتراك كارشناسان مربوطه و به واقع مرجع تامّه در این زمینه به شمار مى‌آيد. در مقوله دانش و پژوهش نيز چنين است كه در قالب توالى واژه‌هاى زبانهاى گوناگون تجلّى مى‌كند. هر اندازه ارزش سخن ارائه شده ديرتر سقوط كند، پشتوانه علمى‌اش نيز نيرومندتر است. يعنى در گذر زمان مخاطبان اعتماد خود را به آن زنجيره واژگانى از دست ندهند. شوربختانه در ميان مردمانى كه سخن، معيار و قاعده‌اى نداشته باشد گاه نرخ برابرى علمى از چند هزار برابر نيز مى‌گذرد. يعنى فى‌المثل يك مقاله در یک زبان از سه هزار عنوان كتاب در زبان دیگر عملاً باارزش‌تر مى‌شود. هم از اين‌رو مى‌توان پذيرفت مقوله علم از جنس كيفى است نه كمّى. چنين است وضع ويراسته مخطوطات كهن فارسی و عربی و نيز پژوهشهاى علمى از جمله تاريخ دانش پزشكى.